Integracja Sensoryczna
Integracja sensoryczna to proces zachodzący w ośrodkowym układzie nerwowym u każdego człowieka. Polega ona na przyjmowaniu i analizowaniu przez mózg informacji docierających do organizmu ze wszystkich układów zmysłowych. Do naszego organizmu docierają jedynie informacje przekazywane przez zmysły. Dzięki nim możemy poznać siebie i nasze otoczenie. Proces integracji sensorycznej pozwala człowiekowi właściwe zareagować na nową dla niego sytuację, a następnie użyć poprzedniego zachowania w sytuacji podobnej. Proces integracji sensorycznej pozwala nam uczyć się różnych zachowań dzięki, którym możemy zaadoptować się do nieznanych nam warunków.
|
|
|
Informacje zmysłowe integrują się już w okresie życia płodowego. Proces ten rozwija się najintensywniej do 7 – 10 roku życia. Dlatego też terapia integracji sensorycznej kierowana jest przede wszystkim do dzieci w wieku niemowlęcym, przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym. W tym okresie nieprawidłowe procesy integracji sensorycznej szybko i skutecznie poddają się usprawnianiu. W wielu przypadkach możliwa jest całkowita eliminacja zaburzeń. Wiąże się to z plastycznością układu nerwowego, która w tym okresie jest największa. Terapię integracji sensorycznej stosuje się także u dzieci starszych, a nawet u dorosłych.
Integracja sensoryczna przebiega w kilku etapach, następujących jeden po drugim. Bazowymi zmysłami dla rozwoju człowieka, których zwykle nie jesteśmy świadomi, są układ przedsionkowy (równowagi), układ proprioceptywny (czucia głębokiego), układ czucia powierzchownego (dotyku). Prawidłowa integracja informacji z tych układów warunkuje prawidłowy dalszy rozwój psychoruchowy dziecka, jak i dalszy rozwój integracji sensorycznej. Integracja wrażeń z układów bazowych odpowiada za napięcie mięśniowe i utrzymanie właściwej dla malutkiego dziecka postawy, daje poczucie bezpieczeństwa grawitacyjnego, umożliwia odkrywanie przez dziecko granic jego ciała, umożliwia ssanie. Dzięki temu niemowlę wchodzi w relacje ze swoją mamą, czuje się bezpiecznie. Właściwe funkcjonowanie układów bazowych warunkuje dalszy, prawidłowy rozwój psychoruchowy dziecka. Czuje ono swoje ciało i może zaplanować ruch, utrzymuje równowagę, potrafi skupić uwagę. Następnie, dzięki nabytym wcześniej umiejętnościom, zaczyna mówić, poruszać się w skoordynowany sposób, dostrzegać otoczenie. Kończący się proces integracji sensorycznej gwarantuje nam wiele umiejętności, m. in. koncentrację uwagi, zdolność do nauki, do rozumienia i myślenia, pozwala akceptować i kontrolować siebie.
Jeśli, w czasie rozwoju integracji sensorycznej, przekazywanie i łączenie się informacji zmysłowych w układzie nerwowym jest nieprawidłowe, wówczas proces integracji sensorycznej zostaje zaburzony. W wyniku tego nie jest możliwa realizacja potencjału ukrytego w każdym dziecku. Pojawiają się różne trudności. Są to m. in. problemy emocjonalne, niezgrabność ruchowa, obronność dotykowa, słuchowa czy węchowa, trudności z koncentracją uwagi, agresja, nadpobudliwość psychoruchowa.
Co może świadczyć o zaburzeniach integracji sensorycznej?
Jeśli Twoje dziecko:
- nie lubi przytulania, całowania
- bardzo protestuje przy obcinaniu paznokci, myciu głowy, czesaniu, nie chce myć zębów
- nie toleruje metek przy ubraniach, lubi długie nogawki i rękawy
- przyjmuje pokarmy tylko o określonej konsystencji
- często mówi, że ktoś lub coś brzydko pachnie
- jest wątłe, delikatne
- nie lubi ruchu, nie lubi się huśtać, kręcić na karuzeli, woli pozostawać w stabilnej pozycji
- cierpi na chorobę lokomocyjną
- przewodzi grupie rówieśników, chętnej przebywa z dziećmi młodszymi lub starszymi, lubi rozkazywać i wysługiwać się innymi
- poszukuje mocnych wrażeń, lubi się mocować, skakać z wysokości, wdaje się w bójki, nie czuje gdy się skaleczy
- jest bardzo aktywne ruchowo, ciągle biega, podskakuje, kręci się
- nie potrafi skoncentrować się, nie słyszy poleceń, bardzo szybko się rozprasza, słyszy dźwięki z otoczenia, na które inni nie zwracają uwagi
- często potyka się, obija o meble, przewraca się
- jest nieporadne, bardzo często nie wie, jak wykonać prostą czynność, przy niepowodzeniach szybko zniechęca się, denerwuje się, płacze
- bardzo długo się ubiera, nie potrafi zapinać guzików, wiązać sznurowadeł
- nie lubi nowych ubrań
- przy posiłkach brudzi się, je niechlujnie
- brzydko pisze, maluje, myli i gubi litery, wersy, nie nadąża z przepisywaniem, nie mieści się w linijkach
- ma trudności z czytaniem i liczeniem, trze i mruga oczami, szybko się męczy
Terapię metodą Integracji Sensorycznej kierujemy do rodziców i ich dzieci w wieku niemowlęcym, przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym, przejawiających trudności wynikające z zaburzonej integracji sensorycznej, m. in.:
- z nadpobudliwością psychoruchową, z niezgrabnością ruchową
- z trudnościami w nauce (dysleksja, dysgrafia), ze słabą koncentracją
- z trudnościami w funkcjonowaniu społecznym, emocjonalnym
- z opóźnieniami w rozwoju psychoruchowym
- z opóźnieniami w rozwoju mowy
- ze spektrum autyzmu
- z ADHD
- z MPD
- z zespołami genetycznymi